İsmayıllı RİH-nin başçısı Mirdamət Sadıqov - 100 il əvvəl Şərqdə ilk demokratik respublika qurulub.
Bu tarixi gün Azərbaycan xalqının həyatına böyük və əlamətdar hadisə kimi daxil olmuşdur. Şərqdə ilk demokratik dövlət quruluşunu yaratmış Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti istiqlaliyyətimizi elan edərək xalqımızın müstəqillik əzmini nümayiş etdirmişdir.
Müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra bu bayram hər il ölkəmizdə böyük təntənə ilə qeyd edilir. Keçirilən tədbirlərdə Cümhuriyyət dövrünə bir daha nəzər salınır, onun tariximizdəki yeri və rolu ətraflı təhlil edilir, dövlət quruculuğu təcrübəsi hərtərəfli öyrənilir.
Müsəlman Şərqində ilk demokratik respublika olan Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ölkəmizin çoxəsirlik sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi və mədəni inkişafının, xalqımızın milli oyanışı və dirçəlişi proseslərinin məntiqi nəticəsi kimi meydana çıxmışdır. Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti xalqımızın siyasi şüur səviyyəsinin, intellektual və mədəni potensialının, yüksək istedad və qabiliyyətinin göstəricisi idi. 1918-ci il mayın 28-də Azərbaycanın istiqlaliyyətinin elan edilməsində, Xalq Cümhuriyyətinin təşəkkül tapmasında və fəaliyyət göstərməsində Cümhuriyyətə rəhbərlik etmiş şəxslərin – Əlimərdan bəy Topçubaşovun, Məmmədəmin Rəsulzadənin, Fətəli xan Xoyskinin, Həsən bəy Ağayevin, Nəsib bəy Yusifbəylinin, Səməd bəy Mehmandarovun, Əliağa Şıxlinski və başqalarının böyük xidmətləri olmuşdur. Bu görkəmli dövlət xadimlərinin, vətənpərvər ziyalıların, peşəkar hərbçilərin adları xalqımızın yaddaşına əbədi həkk olunmuşdur.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Avropanın demokratik dəyərləri ilə Şərq mədəniyyətinin xüsusiyyətlərini üzvi şəkildə birləşdirən yeni dövlət və cəmiyyət nümunəsi idi. Cəmi 23 ay fəaliyyət göstərməsinə baxmayaraq, ilk respublika dövründə həyata keçirilən tədbirlər müstəqil dövlətçiliyimizin əsaslarının yaradılması və gələcək inkişaf yolunun müəyyənləşdirilməsi baxımından mühüm əhəmiyyət kəsb etdi. Demokratik hüquq və azadlıqların bərqərar olması, etnik və dini mənsubiyyətdən asılı olmayaraq bütün vətəndaşların bərabər hüquqlarının tanınması, hətta bir çox Avropa ölkəsindən daha əvvəl qadınlara seçki hüququnun verilməsi, Azərbaycan dilinin dövlət dili elan edilməsi, təhsil və mədəniyyətin inkişafına xüsusi diqqət göstərilməsi, nizami milli ordunun, təhlükəsizlik strukturlarının qurulması və sair işlər Xalq Cümhuriyyəti hökumətinin yürütdüyü siyasətin miqyasını, mahiyyət və mənasını əyani şəkildə səciyyələndirir.
Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti xüsusən təhsilin, mədəniyyətin, ədəbiyyat və incəsənətin inkişafı sahəsində fəaliyyəti ilə yadda qalmışdır. Azərbaycan hökumətinin həyata keçirdiyi tədbirlərdən biri tədris müəssisələrinin milliləşdirilməsi oldu. 1919-cu il sentyabrın 1-də Azərbaycan parlamenti Dövlət Universitetinin təşkili haqqında qanun qəbul etdi və bununla milli təhsil ocağının əsası qoyuldu.
Demokratik Respublika dövründə kitabxana və muzey işinin quruluşunda böyük yeniliklər edilmişdir. Azərbaycan hökuməti geniş oxucu kütləsinin ehtiyaclarını ödəmək üçün Bakıda ümumi kitabxana təşkil etmək məsələsini qaldırmışdır. 1920-ci ilin apreli üçün Azərbaycanda 95 min nüsxə kitab fondu olan 11 kitabxana var idi.
AXC dövründə Azərbaycanda ilk muzey “İstiqlal” muzeyi təşkil olunmuşdur. Eyni zamanda Bakıda etnoqrafiya muzeyinin yaradılması haqqında Maarif Nazirliyi qarşısında məsələ qaldırılmışdır. Xalq Cümhuriyyətinin zəngin və rəngarəng, orijinal mətbuatı olmuşdur. 1918-20-ci illərdə Bakıda, Gəncədə və respublikanın digər şəhərlərində onlarca qəzet və jurnal nəşr olunmuşdur.
İstiqlal dövrü milli teatr sənətinin, poeziyanın, dramaturgiyanın ümumiyyətlə incəsənətin inkişafında çox mühüm və maraqlı bir dövrdür. 1918-ci ilin oktyabrında Bakıda Hacıbəyli qardaşları tərəfindən teatr truppası yaradılmışdır. Azərbaycan hökuməti türk teatr truppasını öz himayəsinə almışdır. Ümumiyyətlə istiqlal dövrü teatrın inkişafında əsaslı keyfiyyət dəyişiklikləri, dövlətin teatr sənətinə fəal yardımı teatrın cəmiyyətin həyatında rolunu artması ilə əlamətdardır.
Biz bu gün Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətinin tarixini, onun görkəmli şəxsiyyətlərinin fəaliyyətini dərindən öyrənməli, ideyalarını təbliğ etməli, təcrübəsindən bəhrələnməliyik. Cümhuriyyətin tarixi təcrübəsi göstərir ki, dövlət müstəqilliyini və suverenliyi əldə etmək kifayət deyil, həm də onu bütün vasitələrlə qorumaq və möhkəmləndirmək lazımdır.
28 may 1918 ci il Azərbaycanın ən parlaq və unudulmaz tarixi günlərindən biri yəni Azərbaycanın istiqlal günüdür. Məmməd Əmin Rəsulzadə tərəfindən əsası qoyulan Demokratik Cümhuriyyət əsrin sonunda yenidən bərpa olundu. 1918–ci ilin May aynının 28–də Azərbaycan milli şurası istiqlal bəyannaməsi ilə Azərbaycan Demokratik Cümhuriyyəti yarandığını elan etdi. Bu tarixi sənədə görə Azərbaycan qonşu xalqlar və dövlətlərlə dostluq münasibəti quracaqdır. Müstəqil Azərbaycan dövlətinin təşkil idarəsi xalq cümhuriyyətidir. Azərbaycan xalq cümhuriyyəti, millət, məzhəb, sinif və cins fərqi görmür və bütün vətəndaşların siyasi hüquqlarını təmin etməlidir.
ADR Türk və İslam dünyasında ilk Parlamentli Respublika ve ilk demokratik və hüquqi dövlət nümunəsi idi. Müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyəti qısa ömrundə böyuk naaliyyətlər və qalibiyyətlər əldə etmişdir. İlk dəfə qadınlara seçim hüququ tanıyan və qadın – kişi bərabərliyini təmin edən cümhuriyyet o cümlədən milli ordu, milli pul, demokratlaşma, milli bank, azad seçkilər, beynəlxalq əlaqələr və beynəlxalq ictimayyət tərəfindən Azərbaycan istiqlalının rəsmiyyətə tanınması, Azərbaycanın bütövlüyünü təmin etmək, iqtisadi islahat və bir cümlədə desək, bu gün özlərini modern hesab edən ölkələrin bir çoxunun hələ də təmin edə bimədiyi demokratik şəraiti bir əsrə yaxın müddət bundan əvvəl Müstəqil Azərbaycan Cümhuriyyəti təmin etmişdir.
Ancaq AXC cəmi 23 ay yaşaya bildi. 1920-ci il aprelin 28-də bolşeviklərin 11-ci ordusu Azərbaycanı işğal etdi və respublika süquta uğradı.[/b]
*******************
[b]"Sevənlər Parisin gözəlliklərini, bədxahlar isə Paris kloşarlarını tərənnüm edirlər"
Axır vaxtlar mütəmadi olaraq mediada İsmayıllı rayonu və İsmayıllı rayon İcra Hakimiyyəti haqqında mənfi fikir formalaşdırmağa yönəlmiş yazılar getməkdədir.
Gah rayonda hansısa qanunsuzluqların hökm sürdüyünü, gah İcra başçısını hədəfə alaraq heç onun səlahiyyətlərində olmayan ayrı-ayrı xətaları uydurub taparaq mediyaya ötürürlər. İsmayıllıda olarkən söhbət etdiyim rayon və rayon ətrafı kəndlərin sakinlərindən eşitdiyim fikirlər məni bu qənaətə gətirdi ki, rayonda əvvəlki icra hakimiyyətinin zamanında olduğu kimi ayrı-ayrı şəxslər at oynada bilmirlər. İsmayıllıya təyin olunmuş Mirdamət Sadıqov bütün mafioz ünsürlərin əl-ayağını yığmış və rayonda güclü quruculuq işlərini davam etdirməkdədir.
Ölkə prezidenti cənab İlham Əliyev İsmayıllıya axırıncı səfəri zamanı rayonda baş verən dinamik inkşafı bu sözlərlə ifadə etmişdir:
“İsmayıllı rayonunun inkişafı da məni sevindirir. Mən Prezident kimi İsmayıllı rayonunda dəfələrlə olmuşam, ümumiyyətlə, prezidentlik dövrümdə bu, mənim beşinci səfərimdir. Şadam ki, İsmayıllı sürətli inkişaf dövrünü yaşayır. Bu gün icra başçısı mənə görüləcək işlər haqqında məlumat verdi, təqdimatlar edildi. Burada həm turizm sektorunun inkişafı, həm də kənd təsərrüfatının, emal sənayesinin inkişafı sürətlə getməlidir. Nəzərə alsaq ki, İsmayıllının çox gözəl təbiəti, tarixi var, rayonda Lahıc, Basqal kimi iki qədim kənd var, əlbəttə ki, burada turizm potensialının maksimum dərəcədə cəlb edilməsi gərək hamımızın işi olsun.”
Ölkə başçısı İsmayıllı camaatının və bu camaata güvənərək İsmayıllının kənd təsərrüfatını, turizm sektorunu və sənayesini sürətlə inkşav etdirən İsmayıllı icra hakimiyyətinə müsbət qiymətini verib.
Heç kimə sirr deyil ki, bu gün İsmayıllı artıq türizm mərkəzlərindən biridir və rayonun əski mafiya üzvləri bu rayonda at oynada bilmirlər. Bunun qarşısını alan İsmayıllı icra hakimiyyətinin başçısı Mirdamət Sadıqovdur. Yerli kadr olan bu adam kimin kim olduğunu qəşəng bildiyindən yerli mafioz qüvvələr onu ictimaiyyətin gözündən salmaq üçün gündə bir hoqqa çıxarır, cürbəcür şaiyələr və dedi-qodular yayırlar. Lakin rayonda bu effekt vermədiyi üçün onlar artıq mediaya cürbəcür yollarla girişərək dezinformasiyalar ötürürlər.
Zatən iş gedən yerdə xırda əyər- əskikliklərin də olması təbiidir. Kimlərsə narazı qala bilər. Lakin işin ən gözəl tərəfi ondadır ki, İcra hakimiyyətinin başçısı hamını dinləyir, hamının dərdinə səlahiyyətləri çərçivəsində kömək edir. Buna ən bariz sübut Mirdamət müəllimin kəndlərdə keçirdiyi qəbullardır. Bu da çoxlarının xoşuna gəlmir və yalandan hansısa narazılıqlar uydurub mediaya ötürürlər və tirajlayırlar. Yenə təkrar edirəm, iş olan yerdə xətalarda ola bilər, lakin rəhbərin böyüklüyü və müdrüklüyü ondadır ki, o iş prosesundə bütün bu xətaları görür və düzəldir. Axı İsmayıllı böyük və gələcəyi parlaq olan bir rayondur. 80 000 yaxın əhalisi olan və 10-dan çox milləti özündə birləşdirən İsmayıllıda 125 nəfər Qarabağ müharibəsi əlili, 625 nəfər veteranı, 139 şəhid ailəsi, 28 nəfər Böyük Vətən Müharibəsi veteranı, 650 nəfər əmək veteranı, 11 nəfər əməkdar müəllim, 12 nəfər “Tərəqqi”, 6 nəfər “Dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə” medalına layiq görülmüş sakin yaşayır. Onlar Midamət müəllimə etimad göstərirlər.
Bu yaxınlarda KİV-lərdə İsmayıllının kəndlərində məskunlaşmış Qərbi Azərbaycanlıların adından yayımlanan qeyri-obyektiv bir məlumat isə lap əndazəsini aşıb. Bəli, o kəndlərdə qaz yoxdur. Lakin İsmayıllı icra hakimiyyətinin səyi nəticəsində o kəndlərə qaz çəkilişi “ Azəriqaz” ın planına salınıb və bu kəndlər də qazlaşdırılacaq. Bunu İsmayıllıdan olan Qərbi Azərbaycan köçkünlərinin qəzetimizə ünvanlanan məktubunda onlar özləri də təsdiq edirlər.
Orda deyilən o yalan ifadəyə qalanda isə, İsmayıllıda yaşayan Qərbi Azərbaycanlıların köçkün nümayəndələri demişkən:
“Allahınız olsun sizin, day belə də olmaz axı......
Lakin bütün bu dedi-qodu və şər kompaniyasına baxmayaraq, İsmayıllıda dövlətin rayon camaatının qarşısına qoyduğu vəzifələr müvəffəqiyyətlə yerinə yetirilir və bütün bunlar artıq İsmayıllının geriyə yolu olmadığının, İsmayıllıda qanunların şah olduğunu sübut edir.
Ismayıllı və İsmayıllı rayon icra başçısı haqqında tirajlanan yalan məlumatların arxasında duran niyyətdə mıəlumdur. Turizm və kənd təsərrüfatı cənnəti olan bu diyarı yenidən çırkin əllərə keçirtmək və mafioz qanunlarla idarə etmək. Bir neçə nəfərin varlanması naminə xalqı yenidən heç də uzaq olmayan keçmişimizdə şahidi olduğumuz səfalətə və xaosa düçar etmək. Lakin gördüyümüz kimi Mirdamət müəllim öz doğma rayonunu bəzi mafioz klanların əski icra baçsının zəifliyindən istifadə edərək sürüklədiyi safələtdən müvəffəqiyətlə çıxartdığı kimi, ona qarşı aparılan bu şər böhtan kompaniyasına fikir verməyərək İsmayıllını çiçəklənən bir cənnət məkana çevirməkdə davam edir. Bu gün İlham Əliyev cıənablarının apardığı iqtisadi dircəliş kursu İsmayıllıda müvəffəqiyətlə həyata keçir və bunun qarşısını heç kim ala bilıməz. Qaldı qara qüvvələrin şikayət kimi mediaya ötürdüyü hakimiyyəti qaralama kompaniyasına, buna çiçəklənən İsmayıllı öz iqtisadi göstəriciləri ilə cavab verir. Bizdə İsmayıllı camaatına və onun RİH başçısına bu yolda uğurlar arzu edirik!!
P.S. Bir nüans diqqətimizi cəlb etdi, Mirdamət müəllimə qarşı aparılan bu qara kompaniyada üstünü toz basmış eyni ittihamlar səslənir. Hər halda bu da İsmayıllıda həqiqətən uğurlu sosial yüksəlişin bir işarəsidir ki, təzə heç bir neqativ tapılmadığından elə köhnə hava çalınır!!
Media dostlarıma isə bir tarixi cümləni xatırladıram: Platon mənim dostumdur, amma həqiqət daha qiymətlidir![/b]